Word toch eens volwassen!

In allerlei settings ontmoet ik mensen. In individuele gesprekken, binnen families, in huwelijksrelaties en binnen teams. Wat me opvalt is dat ik regelmatig mensen tegenkom die ik beticht van kinderachtig gedrag. En dan denk ik: word toch eens volwassen! Wat een kleuter gedrag. Ze zeuren over kleine dingen, klagen over situaties en vertonen slachtoffergedrag. En om eerlijk te zijn: ook ik reageer weleens als een verongelijkt kind! Ook bij leiders zie ik onvolwassen gedrag. Dat is vreemd hoewel zij natuurlijk ook gewoon mens zijn. Meer volwassen worden heeft alles te maken met persoonlijk leiderschap. Je kunt geen leidinggeven aan anderen als jij jezelf niet kunt leiden. Het lijkt erop dat sommige mensen niet volwassen willen worden. Het is makkelijker om kinderlijk te blijven reageren, dat kost niet veel moeite! Maar groeien in volwassenheid, hoe doe je dat?

Wanneer is iemand volwassen? Waarom is volwassen gedrag zo belangrijk? Wat zie ik dan aan die ander en wat levert het op? Gordon Allport (1961) stelt dat er zes criteria van volwassenheid zijn, waarbij enkele criteria (zie hieronder 3, 5 en 6) een duidelijk verband hebben met zelfinzicht, zelfwaardering en zelfvertrouwen.

Deze criteria zijn:
1) gerichtheid op anderen en op andermans welzijn;
2) goede en tolerante relaties met anderen;
3) emotionele stabiliteit en zelf-acceptatie;
4) realistisch beeld van de wereld en beschikking hebben over adequate vaardigheden (om problemen op te lossen);
5) inzicht in zichzelf en gevoel van humor en relativering ten aanzien van zichzelf;
6) wijsheid ten aanzien van essentiële doelen en zingeving in het leven.

Zelf vind ik deze drie zaken belangrijk.

1. Een volwassen persoon kan tegen een stootje.
   Kinderen hebben moeite met kritiek of correctie. Dit verstoort hun plezier of behoefte voor dat moment. Een volwassen persoon kan tegen kritiek, heeft geleerd feedback te ontvangen. Hij weet dat die ene opmerking hem niet als gehele persoon onderuithaalt. Input van anderen zijn kansen voor verdere groei.
2. Een volwassen persoon is vrij van pijn uit het verleden.
   We maken allemaal dingen mee. Pijnlijke dingen. Wie heeft er een totaal onbezorgde jeugd gehad? Voor bewust afscheid nemen en rouwen lijkt nog maar weinig plaats te zijn vandaag de dag. Volgens leiderschapscoach en verliesexpert Jakob van Wielink is rouwen noodzakelijk om verliezen uit het verleden onder ogen te zien, ervan te leren en succesvol verder te kunnen als leider of organisatie. ‘Het verleden, het heden en de toekomst met elkaar verbinden zorgt voor een stevig fundament, zodat je effectief kunt werken. En daarbij geldt: wie niet naar het verleden wil kijken, kan niet goed vooruit.’ De eerste 25 levensjaren bepalen volgens Van Wielink nadrukkelijk hoe wij ons later in het leven tot anderen verhouden. Pijnlijke gebeurtenissen kunnen ons misvormen. Ouders die gescheiden zijn, een vader die er niet was, een moeder die depressief was. Het gemis aan erkenning en bevestiging. Het is belangrijk dat te ontdekken en erbij stil te staan. Niet alleen (be)redeneren maar ook kunnen voelen wat het met je doet. Je hoeft geen product te blijven van je opvoeding. Groei en ontwikkeling is mogelijk!
3. Een volwassen persoon kan pijn verdragen.
   Dit is voor mij de belangrijkste: het vermogen om pijn te kunnen verdragen. Niet alles in het leven gaat zoals ik dat wil. Het leven is soms oneerlijk en kan echt pijn doen. Het leven is niet een perfecte droom waarin ik bepaal hoe het gaat. Ik denk terug aan 9 jaar geleden toen onze zoon een ernstige angststoornis kreeg. Hij durfde niet meer naar school. Het was het zwaarste jaar uit mijn leven en het mooiste. Daar heb ik geleerd pijn te verdragen en dat mijn kwetsbaarheid mijn grootste kracht kan zijn. Ik had het hem graag willen besparen. Achteraf hebben wij het allebei niet willen missen. Want het heeft mij gemaakt tot wie ik ben. Sterk en volwassen. Kwetsbaar en eerlijk. Het heeft hem gemaakt wie hij is. En God was er om ons er doorheen te slepen.
   Pijn verdragen is op je handen zitten, het probleem bij de ander laten. Het is het machteloze gevoel herkennen en erkennen. Voelen waar het vanbinnen pijn doet. Waarom is pijn verdragen zo belangrijk? Omdat juist in relaties het soms kan knellen en schuren. En dan vanuit die pijn gaan reageren, wat heel begrijpelijk is, gaat niet helpen. Pijn op pijn veroorzaakt ellende. Tegen jezelf zeggen: ‘Ai, dit doet even pijn zeg!’, is meer behulpzaam. Het geeft ruimte aan het moment, het pijnlijke moment. Vanuit het vertrouwen dat je er samen, in de nabije toekomst, wel uit gaat komen. Pijn hoort bij het leven. Pijn vormt ons.

Hoe volwassen ben jij?

‘Authentiek zijn’ is een van de thema’s waar Michiel graag anderen in coacht. Wie ben jij écht en waar sta jij voor? Wat hoort er nu typisch bij jou en leef je dat schaamteloos uit? Worden wie je bent is een mooie ontdekkingstocht en meer dan de moeite waard!