Wat gaat er mis in teams?

Steeds vaker ben ik betrokken bij teams. Teams die zich willen verbeteren in het gunstige geval en teams die moeten verbeteren omdat het zo niet langer gaat. In plaats van het versterken van elkaars kwaliteiten worden mensen afgebroken en ontmoedigt. In plaats van meer met elkaar voor elkaar te krijgen werken teamleden elkaar tegen. In plaats van een toename van het werkplezier nemen frustraties toe en gaan mensen meer op hun eigen eiland zitten. Wat ik tegenkom in teams? In deze blog zet ik een aantal zaken voor jou op een rijtje.

In geen enkel team gaat samenwerken vanzelf. Dat kost moeite en inspanning, die meer dan de moeite waard is. Ik leg de nadruk op de thema’s ‘communicatie’ en ‘interactie’ in de punten die ik beschrijf. Iedereen communiceert dagelijks en gaat vele keren de interactie met de ander aan, maar makkelijk is dit niet. Het is zelfs een hele kunst. Ook ik was hier niet goed in, maar ben daarin enorm gegroeid. Dat is ook mogelijk voor jou! In teams waar het niet lekker loopt speelt meestal het volgende:

1. De teamleden kennen zichzelf en de ander onvoldoende.
   Samenwerken gaat niet vanzelf zoals ik al schreef, het is ook een kwetsbaar gebeuren. In de samenwerking komt de ander dichtbij. En staat hij zomaar op je tenen, zorgt hij voor irritatie en begrijp jij die ander niet. Verschillende karakters kunnen makkelijk botsen. Veel teamleden weten onvoldoende wat hun persoonlijkheid is, kennen hun eigen sterke en zwakke punten niet en kunnen hun waarden en behoeften niet makkelijk onder woorden brengen. Terwijl al deze zaken belangrijk zijn in het samenwerken binnen teams. Dus: doe moeite om jezelf en die ander te leren kennen. Tools die je hierbij kunt gebruiken zijn de kernkwaliteiten van Daniel Offman, persoonlijkheidstesten, teamscans als het Octogram etc. Hoe beter de teamleden zichzelf kennen en het team omgaat met de onderlinge verschillen en hoe groter die verschillen kunnen zijn, hoe krachtiger het team is!
2. Problemen worden niet opgelost.
   Overal waar samengewerkt wordt ontstaat vroeg of laat irritatie en miscommunicatie. Waar dat niet zo is wordt waarschijnlijk niet echt samengewerkt. Het gaat spaak lopen in een team als problemen niet worden herkent en erkent en worden aangepakt door betrokkenen. Dat hoeft echt niet per se de teamleider te zijn! Een onopgelost probleem is als een mol, die steeds weer onderduikt en opduikt en het hele gazon ruïneert. Daarom: identificeer het probleem en pak het met elkaar aan.
3. Het echte gesprek wordt niet gevoerd met de juiste mensen.
   Het is makkelijker om het echte en moeilijke gesprek met die ander uit de weg te gaan. Sommigen mensen denken dat er voor dit soort situaties quick fixes bestaan, dat is niet het geval. Dit is wat het-echte-gesprek-mijders doen:

• Klagen over hun onvrede aan het bureau van de verkeerde persoon.
  Martijn Vroemen heeft het in zijn ‘handboek Teamcoaching’ over het ‘Keuzekruispunt’. Ongeacht welke situatie je zit, jij hebt een keuze voor een van de vier opties.
  Keuze 1 – Aanpakken, verander het!
  Keuze 2 – Accepteren, laat het los!
  Keuze 3 – Afscheid, verlaat het!
  Keuze 4 – Ga klagen! 
• Roddelen is slecht spreken over een persoon als hij er niet bij is.
  Dit is makkelijk maar heeft destructieve gevolgen. Het lost de echte problemen niet op en het brengt mensen niet dichter bij elkaar. De neiging ontstaat om teamleden maar te vermijden.
• Inslikken, teamleden slikken zaken in met alle gevolgen van dien. Want, heb je er wel eens over nagedacht, waar blijven dingen die je inslikt? Die komen ergens in je systeem terecht en kosten je energie. Als je niet uitkijkt: bakken met energie. Een voorbeeld van inslikken is de uitspraak: ‘laat maar.’ Een fatalistische uitspraak die aangeeft dat de persoon het al heeft opgegeven. ‘Er is toch niets meer aan te doen.’ Hij heeft het bijltje er al bij neergegooid. Terwijl het juist een teken tot actie zou moeten zijn: ‘ik kan deze situatie niet laten zoals hij is, ik ga dit bespreken. Want dat gaat mij en die ander iets opleveren.’ Dus spreek uit in plaats van zaken in te slikken. Inmiddels geloof ik hier helemaal in!

4. Het gaat niet over waar het écht over zou moeten gaan.
   Behalve dat het gesprek aangegaan wordt met de verkeerde mensen gaat het gesprek meestal niet over waar het over zou moeten gaan. Dat betekent dat teamleden kunnen leren op diepere lagen met elkaar te communiceren. Wat vind jij belangrijk en wat is jouw behoefte? Conflicten gaan zelden over de onderwerpen die de aanleiding waren voor het verschil van mening maar de dingen die eronder liggen. Zullen we het daar eens over hebben?

Hoe zit het met de samenwerking in jouw team? In wat voor team zit jij?

Michiel werkt regelmatig als teamcoach in teams. In veel teams kan de samenwerking beter. Anders denken legt het accent op het gesprek met elkaar aangaan. Vanuit het model ‘Teamkracht’ ga je aan de slag op drie verschillende lagen. Samen ontdekken wat er speelt en hiermee aan de slag gaan. Dit gebeurt op een creatieve manier zodat deelnemers leren door ervaren. Resultaat: iedereen knapt hiervan op!