Mijn oordeel houdt de ander op afstand

‘Elk oordeel over een ander is een onvervulde behoefte bij onszelf’
(Marshall Rosenberg) *

Ik las ik deze uitspraak in een boek en bam: die kwam binnen! Ik ben mij er inmiddels veel meer van bewust dat ik overal wat van vond en vaak een oordeel had over het gedrag van anderen. Of: wat ik van anderen als persoon vond, dat gaat nog een stap verder. Waarin ze moesten veranderen, onhandig gedrag vertoonden, kortom meer als ik zouden moeten zijn. Want daar komt het feitelijk op neer. Een oordeel schept afstand, ik hoef dan namelijk niets met een ander, en daarmee is het probleem (voorlopig) opgelost.
Een training over Geweldloze Communicatie heeft me veel meer inzicht gegeven in mijn manier van communiceren. We beoordelen voortdurend de acties, keuzes en gedragingen van mensen om ons heen en in veel gevallen hindert het ons om duidelijker te communiceren en beter samen te werken, kortom ruimte te geven aan hoe de ander anders is. Als we dat wél doen is er op die manier ruimte voor ieders eigenheid, elke andere kijk op de zaak. Zo worden teams meer divers, verrijkt en versterkt. Oordelen hebben het tegenovergestelde effect: ze brengen schade toe aan anderen en onszelf.

Marshall Rosenberg, de grondlegger van de Geweldloze Communicatie, merkte op dat elk oordeel over een ander eigenlijk een onvervulde behoefte in onszelf weerspiegelt. In het Engels heet dit gedachtengoed ‘Non-violent Communication’, de Nederlandse vertaling is wat beperkt: het zegt vooral wat het niet doet, geweld uit de communicatie halen. Ik noem het zelf liever ‘genadevolle communicatie’, een manier van de dialoog aangaan met anderen die genade als belangrijke waarde hanteert. Een oordeel zet klem, genade geeft ruimte en vrijheid. Oordeel schept afstand, eigenlijk verbreek ik daarmee de verbinding met een ander. Genade werkt precies tegenovergesteld: die ander voelt zich uitgenodigd om tevoorschijn te komen in wat hij denkt, ervaart en wil. Het concept van geweldloze communicatie bestaat uit vier stappen **:

• Waarneming: wat we zo zuiver mogelijk waarnemen,
• Gevoel: wat de waarneming met ons doet, wat we ervaren,
• Behoefte: als basis van wat we voelen,
• Verzoek: concrete actie voorstellen om het leven van mezelf te verrijken.

Geweldloze Communicatie biedt een constructieve manier aan om oordelen te vervangen door empathie en begrip. En als je dat doet dan verklein je de afstand tot anderen en groeit verbinding over en weer. Wanneer we oordelen over anderen vellen, zegt dit meer over onze eigen innerlijke behoeften dan over de ander. Het is een reflectie van wat we missen of nodig hebben in ons eigen leven. Bijvoorbeeld, als we iemand bekritiseren omdat ze altijd te laat komen, kan dit wijzen op onze behoefte aan stiptheid, respect voor tijd en efficiëntie. Door ons bewust te worden van deze onvervulde behoefte, kunnen we onze oordelen beter begrijpen en die op een andere manier communiceren en meer specifiek maken. Het begint met bewustwording, letten op wat je denkt, voelt en zegt. En wat je daarmee wilt. Wanneer je een oordeel over iemand voelt opkomen, kan je even pauzeren en onderzoeken welke behoefte er in je zit die niet wordt vervuld. Zo kan je je focus verleggen van het beoordelen van anderen naar het zoeken naar de diepere behoefte die onder onze communicatie met anderen zit.

Ik geef je twee tips:

• Vergroot je bewustwording. Word je bewust van welke woorden je gebruikt, wat je zegt en wat je eigenlijk bedoeld. Woorden als ‘altijd,’ ‘nooit,’ ‘goed’ en ‘slecht’ zijn verkapte oordelen. Door je taalgebruik te verfijnen en specifieker te zijn over wat je écht bedoeld, begin je een werkelijke dialoog. Het woord dialoog komt uit het Grieks: het is een samenvoeging van ‘dia’ (door) en ‘logos’ (woord/taal). Dus door taal wissel je informatie uit en kan je je verbinden met anderen.
• Oefen in de kunst van het vragen stellen. In plaats van aannames te doen en in te vullen voor een ander wat je denkt dat hij bedoelt, kan je jezelf trainen in nieuwsgierig zijn en vragen stellen om af te stemmen met de ander. Open vragen brengen een gesprek op gang en het nodigt de ander uit te delen wat er werkelijk toe doet.

Ik sluit af met een citaat van Marshall Rosenberg:

‘Wat ik in mijn leven wil is mededogen,
Een stroom van wederzijds geven,
Die opwelt vanuit het hart.’

Ik wil je aanmoedigen om te stoppen met oordelen, en te starten met verbinden! Hoe zit het eigenlijk met jouw manier van communiceren?

 Michiel coacht en traint leiders en teams om optimaal samen te werken. Hij zet daarvoor vaak teamspelen en opdrachten in. Het lijkt of je dan een rol speelt, maar als je een opdracht moet doen binnen een bepaalde tijd ben je in no-time jezelf en doe je wat je altijd doet! Wil je je team soepeler laten samenwerken, met meer plezier en resultaat? Plan snel een gratis kennismaking in van 30 minuten om te sparren wat er beter zou kunnen!

*) Bron, Van Wielink e.a., Taal van Transitie, pagina 144
**) Bron: //www.geweldlozecommunicatie.org/missie